Het leven van mental coach Femke Lobach kun je veelbewogen noemen. Ze kreeg te maken met ingrijpende tegenslag, maar zeilde ook de wereldzeeën over. Daarover schreef ze het boek ‘Overal horizon’. Bij Telstar Vrouwen richt ze zich op de toekomst van het Belofteteam door de meiden mentaal sterker te maken.
 

Wat houdt mentale training in?…
‘Met alle speelsters voer ik gesprekken over hun eigen ontwikkeling en vragen die ze daarbij hebben. We zijn ook twee keer met z’n allen bij elkaar geweest. De eerste keer ging over: welk persoonlijkheidstype ben je? En hoe kun je elkaar binnen het team aanvullen? Hoe meer verschillende types, hoe lastiger het is elkaar te begrijpen en dat is goed voor de prestatie. Want als je allemaal hetzelfde bent, snap je elkaar snel, maar heeft de groep vaak een grote blinde vlek. Tijdens de tweede bijeenkomst gingen we door op onderling vertrouwen. Dat is belangrijk om elkaar eerlijk feedback te durven geven.’
 

Hoe zit het met de samenstelling van dit team?…
‘Er zitten veel verschillende typen persoonlijkheden in, dus het is een flinke klus om een team te worden. Maar de enorme wil om daaraan te werken, is er. De meiden zijn gretig om te leren, alleen geloven ze soms nog iets te weinig in zichzelf. Dat heeft tijd nodig.’

Waarom moeten voetbalsters eigenlijk hun geest trainen?…
‘Je ontkomt er niet aan als je de top wilt halen. Iedereen die op dit niveau speelt is technisch en tactisch vaardig. Het verschil maak je met een sterke mentaliteit. Waarom zou je alleen je lichaam trainen en niet ook je geest? Daarmee haal je veel meer uit je leerproces.’
 

Dit is wel de leeftijd waarop veel meiden zichzelf nog aan het ontdekken zijn...…
‘Zeker, daarom is het belangrijk dat iedereen zich veilig voelt. We beginnen eenvoudig met ieders eigen taak. Door je daarop te focussen raak je minder snel afgeleid. In een latere fase kijken we naar overtuigingen: hoe denk je over jezelf? Als je bijvoorbeeld minder zelfvertrouwen hebt of eigenlijk niet gelooft dat je in dit team thuishoort, kan dat tot uiting komen in snel gespannen of faalangstig zijn. Dat zie je terug in het spel. Je kan dan de faalangst of de spanning aanpakken, maar nog beter werkt het om te kijken welke overtuiging erachter zit en daar dan samen met een speelster wat aan doen.’
 

Welke ontwikkeling zie je in de groep?…
‘Aan het begin van het seizoen ontmoetten veel speelsters elkaar voor het eerst. Het hoort bij het teamproces dat je dan veiligheid zoekt bij de mensen die je al kent. Zo ontstaan bondjes binnen de groep en dat veroorzaakt onrust. Vaak zie je dan een dip in de prestatie. Die fase gaat voorbij, maar bij sommige teams duurt dat een heel seizoen. Via het organiseren van teamdagen proberen we er sneller doorheen te gaan. Door samen dingen te ondernemen ontdek je wat je verbindt met anderen. Als vervolgens ieders taak en plek in de groep én het gezamenlijke doel duidelijk zijn, komt er meer stabiliteit en verbetert meestal de prestatie.’
 

Is tegenslag nodig om succesvol te worden?…
‘Leren omgaan met teleurstellingen hoort erbij. Er zijn meiden met blessures, door corona gaan veel dingen niet door – in dat opzicht krijgen ze genoeg oefening. Verder heb je een veilig leerklimaat nodig. Daarmee bedoel ik dat je ruimte krijgt om fouten te maken. Hans de Winter geeft die, hij is een op ontwikkeling gerichte trainer. Andere trainers die ik meemaak zijn veel harder over prestaties. Hans confronteert wel, maar altijd gericht op leren, niet op elke wedstrijd winnen.’
 

Wat is voor jou een winnaarsmentaliteit?…
‘Dat gaat over jezelf steeds verder verbeteren. De wil om te winnen maakt dat je wilt blijven leren. Maar als je je leerproces alleen laat afhangen van winnen of verliezen, wordt het een lastig verhaal, want je kunt nooit in je eentje de wedstrijd bepalen.’
 

Maakt het voor jouw training uit over welke sport het gaat?…
‘Tijdens een wedstrijd kijk ik naar de personen. Natuurlijk zie ik door mijn ervaring wel de tactiek en de techniek, maar mijn opdracht ligt bij de leer- en ontwikkeldoelen, en de teamdynamiek. Veel van een spel weten kan een belemmering zijn, maar je moet er wel iets van begrijpen. Toen ik een judoka ging begeleiden heb ik vijftig judofilms gekeken om te snappen wanneer het spannend wordt. Van Hans leer ik bijvoorbeeld het belang van open aannemen. Ik moet de ontwikkeldoelen snappen, meer niet. Anders ga ik me bemoeien met techniek of tactiek en daar wordt niemand blij van.’
 

Wat wil je de meiden meegeven?…
‘Geniet van wat je meemaakt, daar heb je straks in je studie en werk ook veel aan. Doordat je alsmaar bezig bent met wat je nog moet leren, vergeet je misschien wat je allemaal al hebt gehaald. Kijk zo nu en dan terug en geef jezelf complimenten voor hoe ver je bent gekomen.’
 

[credits]
tekst: Ellen Meijer